پشیمانی از ازدواج؛ آیا راه چاره ای هست؟

پشیمانی از ازدواج؛ ازدواج به چه سبکی؟

از اینکه ازدواج کردم، پشیمانم. این عبارت را بعنوان یک مشاور از افراد نسبتا زیادی شنیده ام. اما آیا نوع ازدواج در رسیدن به نقطه پشیمانی  اثرگذار  است؟ در تجربه من، نارضایتی از ازدواج ارتباط بخصوصی با نوع ازدواج نداشته است. یعنی هم کسانی که اصطلاحا نسل جدید محسوب می شوند، و ممکن است پیش از ازدواج دوره آشنایی و دوستی را طی کرده باشند. و سپس پس از معرفی خانواده ها به همدیگر، تصمیم به ازدواج گرفته باشند.

و همچنین، کسانی که بیش از یک دهه از ازدواج آنها می گذرد و چه بسا ممکن است به صورت اصطلاحا سنتی ازدواج کرده باشند. یعنی به پیشنهاد یک دوست و آشنا به خواستگاری رفته باشند و بعد تصمیم به ازدواج گرفته باشند. در این مورد تفاوتی با همدیگر ندارند. در مجموع می توان گفت که تعداد زوج های جوانی که برای مشاوره اقدام می کنند، بیشتر از سایر رنج های سنی است. کسانی که چند دهه از ازدواج شان می گذرد، عموما چندان به مشاور مراجعه نمی کنند. باید چه بشود که بخواهند برای چاره اندیشی به یک مشاور روانشناس در حوزه خانواده و زوج درمانی مراجعه کنند.

دلایل پشیمانی از ازدواج چیست؟

دلایل پشیمانی از ازدواج را می توانند به مانند زیر باشند:

اصرار بر ازدواج با وجود علائم پیدا و پنهان منفی

یک شخص ممکن است به دلایل بیرونی و یا اقتضای سنی، تصمیم به ازدواج بگیرد. تصور کنید شخصی را که گمان می کند «وقت ازدواجش گذشته است». این تجربه، عموما تجربه تلخی است. موجی از استرس، ناراحتی، تصور عقب افتادن از هم سن و سال های دیگر، احساس پیری زودرس، بحران میان سالی زودرس و موارد مشابه را دامن می زند.

از دلایل دیگر، احساس کردن شدیدتر نیازهاست. در واقع وقتی که نیاز جنسی در یک شخص تجربه می شود، می تواند صرفا یک نیاز باشد. نیازی قدرتمند، که به تولید مثل وابسته است و از سطوح بسیار زیرین ناخودآگاهی جاری می شود. اما زمانی که نیاز جنسی، با نیاز روانی برای داشتن هم صحبت و معشوق، با فشارهای اجتماعی با همدیگر گره می خورند، نیرویی را ایجاد می کنند که روشن بینی و درک و آینده نگری را مخدوش میکند.

فشار تنهایی و نیاز به صمیمیت

همه انسان ها تنهایی را احساس میکنند. تنهایی بخش جدایی ناپذیری از زندگی هر شخص است. اگرچه که گاهی ممکن است بواسطه حضور دیگران این تنهایی کمرنگ تر به نظر برسد، اما در نهایت هر انسانی در درون خودش تنهای تنهاست. این تنهایی را هیچ شخص دیگری نمی تواند پر کند. چیزی که به آن تنهایی وجودی نیز می گویند.

بسیار رایج است که افراد می گویند: «از تنهایی خسته شده ام.» و یا «می خواهم از تنهایی دربیایم». اگرچه مشخص است که وقتی شما با یک شخص دیگر گفت و گو میکنید، دیگر خودتان تنها نیستید. و در این دیالوگ می توانید احساسات و عواطف و ذهنیت خودتان را هم تجربه کنید. هم بروز دهید، و هم با یک دیگری آشنا شوید. اما بایست در نظر داشت که تنهایی و یا به تعبیر دقیق تر، فرار از تنهایی دلیل خوبی برای ازدواج نیست.

اگر بجای فرار از تنهایی بگوییم نیاز به صمیمیت

حال اگر بخواهیم قدری از سوی دیگر به موضوع نگاه کنیم، می گوییم: شما نیاز به صمیمیت دارید. درست است. اما در واقع، نیاز به صمیمیت که بسیار طبیعی است، همانطور که تنهایی نیز طبیعی است، باز هم دلیل کافی برای یک ازدواج نیست. برای رفع نیاز صمیمیت، برای بیرون آمدن از تنهایی، شما نیاز دارید که مهارت های اجتماعی خودتان را تقویت کنید.

اگر قدری عمیق تر به موضوع نگاه کنیم، هر زمانی که شما کاملا دل مشغول به یک پدیده، کار، یا ایده هستید، دیگر احساس تنهایی وجود ندارد. این می تواند چه بسا به قول آلن واتس، فیلسوف شهیر قرن گذشته، همان راز زندگی باشد. راز زندگی این است که آنچه انجام می دهید را با تمام وجود انجام بدهید. به همین جهت، همانطور که پیوند جویی با یک کار (هنر، صنعت، کسب و کار،…)، و یا ایده (شناخت، ترسیم آینده،…) و پدیده (تامل در طبیعت، زندگی، خدا،…) نیاز به ابزار و مهارت دارد، بیرون آمدن از تنهایی هم نیاز به مهارت دارد.

نفس ازدواج قرار نیست شما را از تنهایی بیرون بیاورد

ای بسا کسانی که با این خیال خام ازدواج می کنند. و اندکی پس از ادواج در به در به دنبال لحظه ای هستند که تنها باشند! برای مثال، یک شخصی که نیاز به صمیمیت (جنسی، کلامی، هم فکری، انتزاعی،…) را به شدت احساس میکند، ممکن است خیلی ساده به جست و جوی ناهشیارانه کسی باشد که مشکل وابستگی دارد.

و از جایی که یک سمت ماجرا شخصی وابسته قرار می گیرد که به هیچ وجه نمی تواند دوری و لحظه ای سکوت را تحمل کند. شخصی که در ارتباط با او قرار میگیرد، حالا احساس میکند که گیر کرده است. پس از اندکی آشنایی و رفع برخی از نیازها، حالا می تواند دیگری را قدری روشن تر ببیند.

او را برای کسی که هست ببین و نه کسی که نیاز داری باشد

خیلی رایج است که یک شخص، فردی دیگر را بسته به نیاز خودش می بیند و فهم می کند. اگر شخصی میل جسنی دارد، به دیگری به مثابه ابزاری برای رفع این نیاز نگاه میکند. اگر نیاز به هم صحبتی دارد، به دیگری به مثابه کسی که می تواند با او حرف بزند نگاه میکند. اگر نیاز به حمایت دارد، به دنبال شخصی است که او را پشتیبانی کند و تکیه گاهش باشد.

به همین سبب، خیلی رایج است که یک شخص به عنوان ابزاری برای رفع نیازها نگریسته شود. تنهایی، صمیمیت، عشق، هم صحبتی، تفریح، مشوق، حامی، دوست، مرشد، و غیره. تعداد نیازهای آدمیزاد می تواند به قدری باشد که در یک صفحه هم جا نگیرند. به همین سبب، وقتی که برخی از این نیازها قدری برآورده می شود، ذهن شخص دیگر نمی تواند به مانند گذشته فکر کند. زمانی که فشار نیازها قدری کمتر شده، به شرایط می نگرد و از خودش می پرسد: «چکار دارم میکنم؟»