روانشناسی و هنر؛ از ادبیات و موسیقی تا مجسمه سازی

در بخش روانشناسی و هنر، به معرفی و کاوش در برخی از آثار هنری خواهم پرداخت. نمی‌شود زندگی کرد و در پی تجربه‌ زیستی غنی بود، اما از  جام زرین هنر نچشید. آدمی‌زاده از اساس هنر را دوست دارد، زیبایی را دوست دارد، و فرایند پیچیدگی‌های هنری را نیز دوست دارد. بنابراین، این تمایل به نگاه هنرمندانه و هنر می‌تواند در وجود آدمی باشد. ما در مورد کنجکاوی انسان زیاد شنیده‌ایم، در خودمان هم ممکن است متوجه این ویژگی شده‌ باشیم؛ کنجکاوی، میل به دانستن، میل به یادگیری و سر در آوردن از ساز و کار پدیده‌ها و خصوصا پدیده‌های طبیعی، اما از میل به هنر کمتر شنیده‌ایم.

به نظرم می‌آید که میل به هنر بخشی جدایی ناپذیر از کنجکاوی است. ما کنجکاو می‌شویم چرا که رازآلودگی و نظمِ پنهان در پدیده‌ها را ادراک می‌کنیم. فهمِ این موضوع، در کنار درک نسبت به تفاوت‌هایی که هر موجود زنده، متحرک و یا غیر متحرک داراست، ما را کنجکاو می‌کند و برایمان بسیار جالب توجه است. از نظر من این کنجکاوی چه بسا میل به یافتنِ هنرمندی، ظرافت‌ها، پیچیدگی و هم‌آهنگی هر پدیده‌ است.

از منظر تحلیلی نیز، آثار هنری همیشه مورد توجه بوده اند. هنر برای برخی فلاسفه تا بلندای دلیلی برای هستی و زیستن بر شده است. و هر انسانی نیز در طول تجربیات زندگی خود، با هنر مواجه می‌شود. هنر، پیشتر ها معنایی هم‌ارز هنر زیستن داشته است. منظور از هنر در تاریخچه بشر بسیار متغیر بوده است و گستره‌ای از مهارت‌های لازم برای بقا، زیستن و شکوفایی را در بر می‌گیرد. بنابراین، هنر می‌تواند به معنی مهارت‌های مفید هم باشد.

پس سعی کنیم از معانی فراوان و گسترده هنر نیز غافل نباشم. وقتی که صحبت از روانشناسی و هنر می‌کنیم، همان زندگی است. شاید کسی بگوید که اینجا هنر به معنی «مهارت» و «توانمندی» است، اما روانشناسی و هنر در نظر من به معنی زیستن است.